دنیای طراحی جواهرات

 تعاملی در معنای جواهر و اکسسوری :

 تعاملی در معنای جواهر و اکسسوری در دنیای طراحی جواهرات : با جستجویی در لغت نامه نتیجه حاصلِ دو معنا شد: یکی جمع جوهر به معنای فلز گرانبها، سنگی که از آن منفعتی برآید، و دیگری گوهر به معنای «ذات هر چیزی».

دیگر موضوع جواهرات است که این نیز همانند جوهر دو معنی نزدیک اما متفاوت را داراست؛اولی زیور و زینتی که بر بدن متصل میگردد و دیگری و تخصصی تر سنگ های های قیمتی یا مصنوعی که در آن به عنوان زینت از سنگی گرانبها استفاده شده باشد.

و اکسسوری نیز به معنای هر شيء که به یک وسیله اضافه شود و کاربرد آنرا راحتتر و بهتر کند و اما در دنیای مد به معنای هر لوازم تزئینی و اضافات ِغیر از پوشاک عموما سه تیکه(پیراهن،شلوار،کفش) می گویند.

کند و کاوی در سر چشمه اکسسوری:

حال که معنی جواهر و اکسسوری را دریافتیم بیایید باهم نگاهی به گذشته این شيء وسنگ ارزشمند و زیبا بیاندازیم:

استفاده از اکسسوری به زمانی که انسان پا بر زمین گذاشت باز می گردد ؛زمانی که نه سنگ قیمتی و نه مانند جواهرات امروز بلکه جواهرات ساخته شده از پر، استخوان، پوسته و سنگریزه های رنگی می پوشیدند.اطلاعات موجود حاکی از آن است که اولین جواهرات کشف شده حدود ۲۵۰۰۰ هزار سال پیش و از استخوان ماهی ساخته شده بود.

با پیشرفت و ساخت تمدن ها نزدیک ترین زمان ساخت جواهر باز میگردد به تمدنی در محدوده ایران خودمان حدود ۶۰۰۰ هزار سال قبل ،زمانی که مردم معمولا از طلسم های سنگی‌و مهر و موم ها که معانی معنوی داشت، استفاده می کردند.آنهارا به خدایانشان تقدیم و بر پیکره مجسمه ها آویزان کرده (مانند نمونه هایی در مقبره های سومر باستان)

البته ایران تنها نبود مصر باستان با آنخ (نماد زندگی) و یا دستبند هایی  از سنگ های رنگی مانند کارنلین،عقیق‌و… ،بحرین با اثرات پیدایش جواهرات نزدیک به ۳۰۰۰ سال پیش و یونان باستان که در ابتدا طرح های شرقی و رفته رفته طرح های مخصوص به خدایان و اعتقادات خود را ساختند زنان یونانی گاهی اوقات گردنبندهایی با 75 گلدان مینیاتوری آویزان یا بیشتر می پوشیدند. جواهرات آنها طعم شرقی ِ سنگ های قیمتی و استفاده اتروسک از طلا را ترکیب کرد. )اتروسک ،روشی را برای ساخت دانه های کوچک طلا به نام دانه بندی، کامل کرد.( نمونه هایی از حضور جواهرات و اکسسوری در دنیای کهن هستند.

این داستان تا قرن ۱۷ با افرادی مثل هنری هشتم انگلستان با نزدیک به 342 انگشتر و الیزابت اول  با 2000  لباس مروارید دوزی شده وبقیه افراد سلطنتی در سراسر اروپا ادامه یافت تا قرن ۱۷ دوران باروک بود که سنگ های رنگی جای خود را به الماس های تراش خورده دادند.

این داستان تا دنیای معاصر ادامه یافته و اکسسوری و جواهرات با جذابیت و درخشش خود بخشی جدایی ناپذیر از مد و فشن و زنگی انسان ها شده است.

جواهرات از ابتدای تاریخ تا کنون برای مفاهیم خاصی بکار می روند از جمله:نمایش پول و ثروت،کاربرد آن مانند سنجاق،اعتقادی و نمادین مانند طلسم و دعا و دین ، تعلق و وابستگی به گروه یا فرقه یا خانواده و در آخر جلوه هنری و زیباشناختی.

“جی سی کوپر در فرهنگ نگارهای نمادها درباره جواهرات اشاره می کند «قلب ، ماه و خورشید ، نور و گرما، اژدهایان یا هیولاها آن را نگهبانی می کنند. جواهرات نماد گنجهای پنهان معرفت یا حقیقت هستند. همین طور نماد عشق جسمانی و ثروتهای ناپایدار تراش و شکل دهی به سنگهای قیمتی یعنی روحی که از حالت نتراشیدگی و بی نظمی در می آید و شکل می یابد. سنگ تیره درون جواهر صیقل خورده نور الهی را منعکس میکند شمردن جواهرات نماد کار بی هدف ،است داشتن جواهرات برابراست با شناخت.»

طراحی جواهر چیست و چه کسی را می توان طراح جواهر خواند؟

تاریخ و نماد را رد کنیم ،میرسیم به بخش اساسی، اصلا طراحی جواهر چیست؟چه کاربردی دارد؟جنبه های کاری آن چگونه است؟

• به طور کلی طراحی جواهر را میتوان به هنر خلق و طرح یک اثر پوشیدنی و زینتی نسبت داد و طراح جواهر کسی است که :توانایی لازم برای تصور،به تصویر کشیدن و شکل دهی به یک اثر را دارست.

یک طراح جواهر،میتواند فقط طراح باشد یا تولید کننده ، مشاور،کانی شناس،فروشنده و حتی استایلیست و زیبا ساز.

• تفکر و بینش خلاق ، توانایی کار با ابزار و مواد ،مهارت افزودن طرح برروی کاغذ با رعایت پرسپکتیو و نور و زوایا ،آشنایی با تکنیک های جواهر سازی وهنر های دیگر و در آخر توانایی ارتباط گیری و شناخت سنگ ها و فلزات از مهم ترین جنبه های مهارتی یک طراح جواهر است.

یک طراح زیورآلات باید بتواند با مراجع ارتباط گرفته و منظور و خواسته وی را با استفاده از دانش و خلاقیت خود از تمام زوایا و با تمام جزئیات به تصویر بکشد.

همچنین او باید توانایی قالب گیری و برش دهی  و پولیش طرح خلق شده (ابتدا نمونه اولیه و سپس نمونه نهایی) را دارا باشد تا بتواند بهترین حالت و کیفیت این اثر هنری را  ارائه نماید.

دنیای مدرن و همگامی با تکنولوژی:

ما در دنیایی زندگی میکنیم که بدون حضور کمک و همراهی تکنولوژی و لوازم و رایانه ها پیشرفت کار سخت و نا ممکن بنظر می رسد.

از قرن ۱۹ و ورود الکتریسیته به زندگی مردم همه چیز راحت تر شد، این موضوع برای طراحی و تولید زیورآلات نیز صدق میکند، این اتفاق باعث شد طراحان توانایی مانوور بیشتری در طراحی ‌و تولید کارهایشان داشته باشند و رفته رفته پیشرفت صنعت در کنار تکنولوژی ،باعث رونق وافزایش خلاقیت در این حرفه شد.

دلایل استفاده از تکنولوژی در طراحی و تولید اکسسوری باعث افزایش دقت،سرعت بیشتر،بهبود کیفیت و ظرافت،توانایی طراحی جسورانه تر و در آخر کاهش هزینه ها می گردد.

در ابتدای امر طراح باید نیاز و نوع کاری که میخواهد را مشخص ‌کند. برنامه های زیادی با امکانات و قابلیت های مختلف برای نمایش توانایی و همچنین خلق هرگونه آثار وجود دارد که در زیر ند نمونه را به شما می گوییم:

• Adobe illustrator  : احتمالا یکی از پرکاربرد های این حیطه هست، ساخت خطوط دو بعدی و تبدیل آن به سه بعدی،ایجاد طرح های سه بعدی با استفاده از تصاویر دیگر و هماهنگی بی نظیر با برنامه های ذخیره ابری از ویژگی های این برنامه است.
• Rhinogold :  بهترین برنامه CAD برای افرادی است که به صورت جدی درگیر جواهرسازی هستند،طرح های سه بعدی سفارشی،همچنین، ” RhinoGold “کاربران را با ماژول های مدل سازی و حکاکی خوشحال می کند و آن را به یک ابزار موثرتر برای ایجاد مدل های جواهرات سه بعدی تبدیل می کند.
• Matrix :  با نرم افزار طراحی جواهرات ماتریکس می توان رندرها، ساق ها، جواهرات و غیره را ایجاد کرد.ابزار های مختلف‌،قدم به قدم بودن و دقت از ویژگی های این برنامه است.
• Zbrush  : به شما اجازه میدهد شکل،جنس و بافت شی‌ که در حال طراحی آن هستید را بکشید؛ این برنامه از تکنولوژی 3d pixel  استفاده می کند که هر پیکسل شامل اطلاعاتی راجب عمق ،مواد و جهت گیری طرح و رنگ هست.

البته ده ها برنامه دیگر در حالت های مختلف وجود دارد؛ چرا که توانایی اصلی طراح به برنامه نه بلکه به مهارت و خلاقیت خود است و این برنامه ها فقط مسیر را راحت تر می نمایند.

بعد از نرم افزار نوبت به ماشین‌آلات و تکنولوژی های جدید این حیطه می رسد:

1. ماشین CNC  که با استفاده از دستورعمل های برنامه ریزی شده در نرم افزار های سه بعدی قطعات با کیفیت بالا تولید میکند.
2. ماشین ریخته گری که احتمالا همه با آن آشنا هستید. ماشینی که با استفاده از قالب های از پیش تهیه شده قطعات را تولید می کند.
3. مورد بعدی لیزر میباشد. دستگاه های لیزر در دنیای امروز جایگاه ویژه ای دارا هستند ؛از بخش پزشکی تا زیبایی و دراینجا برای برش و حکاکی بر روی زیورآلات مورد استفاده قرار می گیرد.
4. ماشین اکستروژن، دستگاهی برای تولید لوله های فلزی و پلاستیکی که که برای استفاده در اکسسوری ها کاربرد دارد.
5. ماشین روتاری، که وسیله ای هست که به دستگاه لیزر متصل شده و کار حکاکی و برش را راحتتر می کند.
6. ماشین های چاپ سه بعدی از اصلی ترین بخش های کار هیتند از تولید نمونه اولیه تا تولید قالب های مخصوص همه مرتبط به این دستگاه ها می باشد.
7. ماشین آندوزینگ که کارکردَش ایجاد پوشش های با رنگ های مختلف و کیفیت بالا میباشد.
8. و در نهایت پولیش همه می دانیم؛ یک قطعه جواهر بدون پولیش و برق اندازی جذابیت کافی را نخواهد داشت.

کلیشه ولی امروزی| هوش مصنوعی در طراحی زیورآلات:

هر طرف را که نگاه می کنیم تبلیغی متنی و یا حرفه ای مرتبط با هوش مصنوعی می بینیم، قابلیتی جدیدالورود اما از همین ابتدا کل دنیا و حرفه ها و جنبه های زندگی مارا فتح کرده است؛

پس کم لطفی نکنیم و حالا که صحبتی از تکنولوژی به میان آمد اشاره ای به (AI)و کاربردش در دنیای جواهرات بیاندازیم:

اغدام ابزار های پارامتریک هوش مصنوعی در کنار توانایی طراح می تواند فرایند طراحی و تولید را دچار تحول کند.

الگوریتم های هوش مصنوعی طراحان را قادر می سازد ؛ مفاهیم طراحی خود را به مخاطبان هدف خاص منتقل نمایند و طرح های پیچیده و بعضاَ ،عملی را تولید نمایند .

یا استفاده از تکنولوژی AR-VR که در دنیای جواهرات به خوبی خود را نشان داده است که هدف اصلی آن بازار یابی غافلگیری و جذب رضایت مشتریان برای تعامل بیشتر است. از نمونه برند های مشهور می توان به تیفانی و کارتیه که با اپلیکیشن های هوش مصنوعی و سه بعدی سازی امکان تست محصول خود را قبل از خرید به مشتری می دهند، اشاره کرد.

هوش مصنوعی دوستدار محیط زیست:

 با استفاده از هوش مصنوعی طراحان را قادر به کشف و آزامایش قطعات با مواد پایدار تر و تکنیک های جدید نماید،همچنین توانایی تولید کانی و مواد مصنوعی با قابلیت بازیافت پیش می آید که نه تنها ضایعات را کاهش می دهد؛ بلکه وابستگی صنعت به منابع تازه استخراج شده را نیز کم می کند.

این اعمال باعث ایجاد یک اقتصاد چرخشی پایدار و همچنین کاهش رد کربن آینده و محیط زیستی بهتر و پاک تر داشته باشیم.

در حیطه طراحی نیز همانطور که گفته شد ابزار AIباعث افزایش دقت جزئیات و کیفیت میشود در زیر برخی را معرفی نمودیم:

1. MIDJOURNEY

یکی از جذاب ترین ابزار هوش مصنوعی midjourney  میباشد که شما میتوانید ایده خود را به صورت متن و توضیحات به او داده و طرح مد نظر خود را دریافت نمایید.

• STARRYAI

با ظهور این ابزار می‌توان از هوش مصنوعی، برای طراحی جواهرات بر اساس موضوعات و درخواست‌های مختلف که نتیجه‌اش طراحی بهترو جمع آوری ایده‌های مختلف و ترکیبشان در یک مکان باعث جذاب شدن طرح و جذب مشتری شویم .همچنین، با این ابزار می‌توان طرح‌های سه بعدی از جواهرات و کارهای مد نظر خود را به تولید کنندگان ارائه کرد تا از دقت و کیفیت طرح ِتولیدی مطمئن شد.

• FOTOR

حتی اگر در حیطه طراحی جواهرات تخصصی نداشته باشید؛ با استفاده از این ابزار و ابزارهای مشابه می‌توانید برای ایجاد جواهرات و طرح‌های مرتبط در حالت‌های دوبعدی و سه بعدی استفاده کنید، این ابزار نه تنها این کار را می‌کند بلکه در صورتی که شما طرح اصلی خود را به آن بدهید،می‌تواند طرح شما را بهبود بخشیده و در چند دقیقه طرح نهایی را به شما تحویل دهد.

خاطر نشانی از چند سبک در زیورآلات

زیورآلات و اکسسوری در طرح ها و شکل های مختلف همراه با متریال هایی با عیار های مختلف انواع طلا انواع نقره و دیگر فلزات انواع سنگ و کانی حتی چوب و برگ و… تولید و عرضه میشوند بد نیست برخی از سبک های جذاب طراحی جواهرات را خاطرنشان کنیم:

• سبک Antique

این سبک به جواهراتی اطلاق میگردد که بیش از ۱۰۰ سال قدمت دارند و نسل به نسل انتقال یافته اند.

• سبکFiligree

این سبک بیشتر در فرانسه و آسیا مورد استفاده است ؛البته در سال های ۱۶۶۰ تا ۱۹۹۰، این سبک طراحی در فرانسه وایتالیا رواج داشت. در این سبک نقره و طلا را به شکل مهره ها و نخ های کوچک ، برای ِایجاد طرح های زیبا مورد استفاده قرار می دهند.نام دیگر این طرح، جواهرِتوری است که علتش شباهت آنها به پارچه های توری است.

• سبک Temple

نوعی زیورآلات قومی با طرح های خدایان،پرندگان و.. که عموماً در مناسبت های مذهبی بکار میروند؛ عموماً، جنسی نقره ای با روکشی طلا و تزئین سنگ های قیمتی از ویژگی هایش است.

• سبک Victorian

تقریباً همه این سبک را می‌شناسیم؛ دوره ویکتوریا ، نه تنها با لباس‌های زیبا و فاخر بلکه با جواهرات چشمگیرش با سنگ‌های قیمتی مانند: الماس ،زمرد، یاقوت و گارنت که به صورتی هنرمندانه، بر روی فلزهای تیره رنگ، طلا قرار گرفته بود خودنمایی می ‌کند.

• سبکEdwardian

دوره کوتاه سبک ادواردین، یا دوران زیبا با جواهراتی با تاکید بر استفاده از الماس ساخته شده از پلاتین که اولین بار توسط طلاسازان ،مورد استفاده قرار گرفت. طرح‌هایی از کمان، گل‌ها، تاج، پروانه و حتی رویدادهای ورزشی از جنس طلای سفید یا پلاتین با ظرافتی خاص طراحی می ‌شد.

• سبک Art deco

سبک آرت دکو از معماری و الگوهای هندسی الهام گرفته است ویژگی‌های اصلی، این سبک استفاده از خطوط مستقیم و اشکال هندسی مانند: مثلث ،مربع و دیزاینی از سنگ‌های قیمتی مانند: زمرد انواع یاقوت ،عقیق سیاه و حتی فیروزه استفاده می‌ شود. یکی از برندهای معروفی که از این سبک استفاده می‌ کند برند کارتیه است.

• سبک Retro

سبکی با اشاره به نوستالژی های گذشته در این سبک که به جنگ جهانی دوم باز می‌گردد ؛به جای استفاده از پلاتین نایاب شده ای زرد و سفید استفاده می‌شد و به جای استفاده از سنگ‌های قیمتی از سنگ‌هایی مانند آکوامارین و سیترین استفاده می‌شد که فضایی جدید ومتفاوت خلق کردند.یکی از ویژگی‌های اصلی این سبک، استفاده از سنگ‌های نیمه قیمتی و اشکال هندسی ِجسورانه است.

• سبکModern

جواهرسازان مدرن در دیزاین جواهرات خود از فرهنگ و هنر، ملتهای مختلف الهام می ‌گیرند.به زیبایی آنها را با یکدیگر ترکیب می‌کنند. ایجاد اوجاج یا بازی با تناسب در اشکال این سبک باعث حرکت طراحی به سمت نوآورانه می‌گردد.

دو دنیای متفاوت اما همگام،حضور اکسسوری در دنیای مد چگونه است؟

دنیای طراحی لباس و مد ،همواره با طراحی اکسسوری در یک راستا بود و در دوران معاصر،این پیوستگی بیش از پیش حس می شود.چه شما یک لباس ساده بر تن کنید و چه یک کار سفارشی و خاص  استفاده از قطعات اکسسوری ِدرست، میتواند یک تغیر و جذابیت خاصی به لباس و ظاهر شما بدهد.

امروزه در تمام فشن شو ها نغمه هایی از اکسسوری هایی که در کنار لباس اصلی استفاده شده است ،میشنویم؛ از لباس های مخراج کاری شده تا قطعه های خاص و کوچکی که ترند فصل شده ،نگاه ها را خیره خود و لباس مینماید.

حتی در دنیای استایلینگ نیز استفاده از اکسسوری برای ارتقا ظاهر از شرایط اساسی و جدایی ناپذیر قلمداد می شود . استایلیست ها و طراحان نهایت سعی خود برای بهره وری از این علم و قطعات خاص و زیبا را از خود نشان می دهند.

در دوره معاصراست که جواهرات از جزئی کوچک از لباس، به بخشی جدا وتاثیر گذار تبدیل شد و اکثر برند های بزرگ دنیا مانند دیور، علاقه خاصی به استفاده از اکسسوری در کارها و فشن شو های خود دارند به نوعی تفکر مد فرانسوی این است که اکسسوری ولباس با تخیل کافی می توانند مکملِ همدیگر باشند و با دقت لازم تکمیل کننده و تغییر دهنده کلی ظاهر یک فرد باشند.

ترندهای سال بر اساس فصل و موقعیت متفاوت است؛هدف طراحی جواهرات، چه برای فشن شوها و هفته‌های مد، چه برای فست فشن‌ها، عامه پسندی در کنار زیبایی و خاص بودن کارها است .مثلاً برای فصل بهار عموماً از سنگ‌های رنگی و و طرح‌های بهاره استفاده می‌شود یا برای فشن شوهای سال ۲۰۲۴ ما شاهد مرواریدهای بزرگ،ear cuff  ،سِت های ناهمگان،تاج های گل،روبان ها و گوشواره های تکی هستیم.

تلفیق جامه و گوهر(لباس یا جواهر):

نه تنها،در هفته‌های مد ۲۰۲۴ که بعضی مدل‌ها به جای لباس با زرهی براق وارد میدان می‌شدند ؛بعضاً ما لباس‌هایی می‌بینیم که مشخص نیست. آنها را لباس بنامیم یا جواهرات ،یکی از این لباس‌ها لباس بلبل که توسط فیصل عبدالله طراحی شده و با ۷۵۱ الماس و ابریشم قرمز و ساتن و تافته الماس اشکی ۷۰ قیراطی کریستال‌های  سواروسکی پوشیده شده است.  لباسی دیگر عبای الماسیست که توسط دبی وینگهم طراحی شده و دارای الماس‌های قرمز و الهام گرفته از عبای زنان در خاورمیانه و آفریقا است .این لباس با گلدوزی‌هایی از طلای ۱۴ عیار و حدود ۳۰۰۰ الماس سیاه و سفید و یاقوت پوشیده شده هر دوی این لباس‌ها بیش از میلیون‌ها دلار ارزش دارد.

برند هایی مثل (Rabanne) و (schiaparelli) حتی فراتر رفته و و می‌توان گفت که بیشتر از لباس از اکسسوری استفاده کردن استفاده از زنجیرهای بدن لباس‌های تزیین شده با زنجیر و پر به رنگ‌های نقره‌ای و طلایی و اکسسوری‌های متصل به پارچه‌ها به طوری که بعضاً این کالکشن هارا فراتر از لوکس و یا اوت کوتور قلمداد می کنند .در ادامه یکی از این کالکشن هارا به صورتی کوتاه از زیر چشم میگذرانیم.

کالکشن بهار-تابستان ۲۰۲۴ اسکیاپارلی مانند سال های گذشته که نمایشی از هویت فعلی این برند است .دنیای اکسسوری و لباس را به هم پیوند زده است.از کت های جلو بازِشروع مراسم تا گلدوزی های روی یقه ها،دستبند های بزرگ ، فرم کفشای چرمی با طرح لاک طلایی و… همه نمایشی جسورانه و سردرگم کننده از پیشبرد دیوانه وار این دو دنیا داشتند.

زنجیر های کار شده روی لباس و کیف ها در کنار زنجیر بدن هایی که گویی خود تبدیل به جامه ای بر تن مدل ها شده بودند،در کنار گردنبند هایی با طرح خرچنگ و موجودات دریایی در کنار استفاده از متر خیاطی برای اکسسوری و حتی کیف های بزرگ فلزی مانند توانایی ِخاص طراحان برای ایجاد ظاهری لوکس و جذاب به ما نمایش دادند.

استایلیست ها و طراح های این برند حتی پارا فراتر گذاشته و برای میکاپ و حتی بدن مدل های از اکلیل برای جلوه بیشترودرخشش استفاده نموده اند.

گردآوری به قلم :علی محمد شاهین
ویراستاری: دنیا فلامرز فولادی